Kopczyński Bronisław Piotr (1882–1964), artysta malarz. Ur. 30 IV w Warszawie. Był synem Bronisława, drukarza warszawskiego, od r. 1872 właściciela drukarni przy ul. Daniłowiczowskiej, i Józefy z Jasińskich. Zamiłowania artystyczne przejawiał od wczesnych lat. Zrazu był samoukiem, terminował u malarza szyldów. Studia w zakresie sztuki rozpoczął, zapisując się na rysunek w Muzeum Przemysłu i Sztuki Stosowanej na Krakowskim Przedmieściu. W r. 1902 wstąpił do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, przyjęty na kurs rysunku J. Unierzyskiego, w n. r. zapisał się na kurs malarstwa T. Axentowicza. W r. 1903 wziął udział w konkursie Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, który wygrał i otrzymał stypendium z fundacji im. J. Simmlera na studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Od r. 1904 wykonywał rysunki i układał teksty do warszawskich pism satyryczno-humorystycznych. Po dwóch latach przerwy podjął dalsze studia w Akademii Krakowskiej na kursie malarstwa J. Malczewskiego; w grafice kształcił się u J. Wojnarskiego. W r. 1905 wystawił w Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie kilka obrazów, między nimi prace będące rezultatem pobytu artysty na plenerze w Zakopanem. Pierwsza własna wystawa prac K-ego odbyła się w Salonie Pawłowskiego w Warszawie na Nowym Świecie w r. 1906.
Mieszkając w Warszawie K. uczył rysunków w gimnazjach (Nawrockiego, w szkole handlowej Kwiatkowskiego, w szkole Tow. Dobroczynności przy ul. Freta i w gimnazjum Łebkowskiego). K. był też zatrudniony w dekoratorni Teatrów Rządowych, prowadzonej przez malarza J. Guranowskiego. Malował dekoracje dla Teatru Wielkiego, później dla Teatru Myszkowskiego i in. W r. 1913 był dekoratorem Teatru Narodowego w Warszawie, współpracując z E. Trojanowskim, który był kierownikiem plastycznym. Ok. r. 1913 zajął się litografią. Powstała w tym czasie pierwsza seria litografii K-ego Stara Warszawa, którą wystawił w Muzeum Miejskim w Wilnie, a następnie w «Zachęcie» w Warszawie. W r. 1914 namalował pierwszą kompozycję figuralną Polska jesień 1914. K. był autorem kompozycji figuralnej Wręczenie medalu ojcu pijarowi Onufremu Kopczyńskiemu za pierwszą gramatykę polską (1916). «Wydawałem, rysowałem i redagowałem w tym czasie własny tygodnik satyryczny „Kukiełki”, tygodnik karykatur» – pisze K. we wspomnieniach. Podróżował wiele po miejscowościach bogatych w zabytki architektury, której motywy stanowiły zawsze główny i ulubiony temat jego twórczości. Ok. r. 1913 malował motywy Sandomierza i Koprzywnicy, litografował widoki Krakowa i Warszawy, w r. 1918 malował motywy Lublina, w 1921 przebywał na Pomorzu, m. in. w Toruniu, jeździł do Kazimierza nad Wisłą (1923).
W r. 1923 K. wstąpił do Stowarzyszenia «Pro Arte»; uczestniczył w ok. 25 wystawach urządzonych przez to stowarzyszenie w Warszawie i na prowincji do r. 1939. K. był przez kilka lat prezesem Stowarzyszenia «Pro Arte». W r. 1925 wyjechał po raz pierwszy do Włoch; malował wówczas widoki z miast włoskich. K. należał do grona Komitetu Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Jego obrazy rokrocznie znajdowały się na wystawach «Zachęty». Na Salonie 1927/8 r. otrzymał K. nagrodę Prezesa Rady Ministrów. W r. 1928 miał wystawę zbiorową w «Zachęcie». Objęła ona 70 akwarel i 5 olejów. W t. r. na Salonie Tow. Zachęty Sztuk Pięknych przyznano K-emu srebrny medal, a na Salonie 1930 r. otrzymał dyplom honorowy. K. był autorem polichromii w kościołach w Lubrańcu w woj. bydgoskim (1935–9) i na Służewcu w Warszawie. W Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie wystawiał w l. 1936 i 1939.
Po wojnie, w r. 1945 K. rozwinął intensywną działalność w ulubionej dziedzinie malarstwa zabytkowych miast na odzyskanych ziemiach Pomorza, Dolnego Śląska, Ziemi Lubuskiej. Dorobek tej pracy złożył się na wystawę pt. Piękno i polskość Ziem Zachodnich urządzoną w Warszawie, Poznaniu (1948) i 12 innych miastach oraz na drugą wystawę pt. Polski Śląsk i Pomorze, którą pokazał w Warszawie i in. miastach. W r. 1946 K. urządził w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie wystawę pt. 600-letnia Warszawa w przeddzień zbrodni niemieckich 1939–1945 (przeniesioną potem do Miejskiego Muzeum Sztuk Pięknych w Łodzi i powtórzoną w r. 1948 w Poznaniu). W r. 1952 odbyła się w gmachu «Zachęty» w Warszawie wystawa prac K-ego w 45-lecie jego twórczości. K. był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków oraz członkiem-założycielem i prezesem Ogólnopolskiej Grupy Artystów Plastyków «Zachęta» (założonej w 1956), z którą wystawiał w ostatnich latach życia w wielu miastach Polski. W l. 1956–7 przebywał w Szkocji, gdzie w Edynburgu miał wystawę pt. Stara Warszawa. Widoki Szkocji, będące artystycznym rezultatem tej podróży, wystawił po powrocie w Warszawie.
K. był przede wszystkim malarzem starej Warszawy, której tematyka przeważała w jego twórczości, obejmując fragmenty miasta i detale architektoniczne. Obrazy, grafiki i rysunki K-ego o swoistej poetyce, cechuje manieryczna stylizacja formy. K. był autorem wspomnień Przy lampce naftowej (W. 1959), opatrzonych w liczne reprodukcje jego prac. Są to barwne wspomnienia zawierające opisy obyczajów, charakterystycznych typów ludzkich i życia Warszawy końca XIX i początków XX w. K. ożeniony był od r. 1908 z Lucyną Kozłowską, z którą miał troje dzieci: Laurę, Zbigniewa (ur. 1913, malarza) i Onufrego Bronisława (1916–1943, kompozytora, używającego pseud. Sławomir Bronicz). Drugi raz K. ożenił się w r. 1930 z Jadwigą Jeske. Posiadał odznaczenia: Krzyż Kawalerski i Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Medal X-lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Złoty Krzyż Zasługi, Złotą Odznakę «Za zasługi dla Warszawy». K. zmarł w Warszawie 25 X 1964 r., pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim.
Autoportret reprod. w: „Tyg. Ilustr.” 1918 t. 2 s.473; – Grajewski, Bibliografia ilustracyj; „Roczn. Warsz.”, Indeksy do bibliografii Warszawy za l. 1959–1963, W. 1966; W. Enc. Powsz., (PWN); Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler des XX Jahrhunderts, Hrsg. v. H. Vollmer, Leipzig 1955 III; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Peretiatkowicz A., Sobeski M., Współczesna kultura polska, P. 1932; Thieme–Becker, Lexikon d. Künstler, XXI; Katalogi wystaw TZSP w Warszawie, TPSP w Krakowie, Ogólnopolskiej Grupy Artystów Plastyków «Zachęta» i in.; Sztuka warszawska od średniowiecza do poł. XX w. Katalog wystawy jubileuszowej (Muz. Narod. w W.), W. 1962 I–II; – Kopera, Dzieje malarstwa, III 536–7; Niewiadomski E., Malarstwo polskie XIX i XX wieku, W. 1926; Polskie życie artystyczne w latach 1890–1914, Wr.–W.–Kr. 1967; – „Architektura” 1952 nr 5 s. 139–40 (Lenica J., Architektura w obrazach B. Kopczyńskiego); „Dziś i Jutro” 1952 nr 14 s. 12; „Express Wieczorny” 1952 nr z 10 IV; „Głos Plastyków” 1931 nr 6 s. 8; „Kur. Pol.” 1917 nr z 7 II, z 6 X, z 7 X, 1918 marzec; „Kur. Warsz.” 1928 nr z 8 XII; „Południe” 1948 maj; „Świat” 1930 p. I nr 22 s. 6; „Trybuna Ludu” 1964 nr z 29 X; „Tyg. Ilustr.” 1914 nr z 19 XII 1917 nr 278, 1918 nr z 19 X; „Wiedza i Życie” 1952 nr 5; „Życie Warsz.” 1962 nr 261, 272, 1964 nr z 29 i 31 X; – Materiały do słownika biograficznego artystów Pamiętnika Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, (rkp.).
Ignacy Trybowski